چگونه یک طرح درس بنویسیم؛ راهنمای معلم
چگونه طرح درس بنویسیم؟ برنامه ریزی درسی اولین قدم ضروری در اجرای مطالب دوره ی تحصیلی است. ایجاد یک طرح درس با اهداف و مقاصد یادگیری کاملا مشخص و همچنین تعیین معیاری برای اندازه گیری پیشرفت در این اهداف، حیاتی است. برای پاسخ به سوال چگونه طرح درس بنویسیم از خودتان سوالاتی در راستای ساختار و مزایای درس ها و همچنین نیازهای دانش آموزان تان بپرسید. بعضی از سوالاتی که زمان ایجاد طرح درس می توانید بپرسید این موارد هستند:
هدف این درس یا مقصود از یادگیری آن چیست؟
چه مواردی برای آموزش موثر این درس لازم هستند؟
چه نوع فعالیت هایی می تواند به دانش آموزان من در یادگیری این درس بیشترین کمک را بکند؟
گروههای چند نفره برای هر نوع فعالیت بهتر است و در فرآیندهای یادگیری به دانش آموزان به بهترین شکل کمک می کند؟
نیازها و سبک های آموزش دسته جمعی و فردی خود را در نظر بگیرید. آیا دانش آموزان شما بیشتر به پیدا کردن متون تحقیقاتی خود علاقمند هستند یا به کتاب های درسی و وب سایت هایی که شما ارائه می دهید؟ ممکن است تعداد زیادی دانش آموز علاقمند به کار عملی داشته باشید که برای پردازش اطلاعات به فعالیت های فیزیکی نیاز دارند.
مواظب هر گونه نیاز یا مانع خاص دانش آموزان که موجب می شود آن ها برای شرکت در فعالیت ها و درس ها نیاز به کمک اضافی داشته باشند، باشید. طرح درس شما همچنین باید واضح باشد، مختصر باشد و به راحتی قابل اجرا و قابل فهم باشد. با نوشتن طرح درس هایی به این روش، شما قادر خواهید بود که یک نقشه و راهنما برای هر معلم جایگزینی در اتاق تان اداشته باشید تا در غیبت شما اجرا شود.
موضوع مرتبط در شبکه گفتگو و تجربه نگاری رسا: معلم سال اولی
اجزای کلیدی یک طرح درس همراه با مثال
طرح درس شما باید شامل موارد زیر باشد :
هدف یا شرحی از اهداف یادگیری: اهداف، پایه و اساس طرح درس شما هستند. آن ها باید شفاف تعیین شوند و باید مشخص کنند که چه مهارت ها، دانش، یا سطح درکی از دانش آموزان انتظار می رود که به عنوان نتیجه ی این درس به دست آورده شوند (مثال: “در پایان درس، دانش آموزان قادر به تشخیص و ذکر 180 کشور جهان هستند”). دقت کنید که اهداف شما؛ واقع بینانه، قابل اندازه گیری و مطابق استاندارد های آموزشی مدرسه تان و/یا درحد سطح کلاس شما باشند.
مواد مورد نیاز: لیستی از تمام مواد لازم تهیه کنید و قبل از درس اطمینان حاصل کنید که به خوبی در دسترس هستند. اگر درس شما نیازمند استفاده از مواد یا فضاهای مشترک ( مانند سایت کامپیوتر) است، مطمئن شوید که این فضاها را رزرو کرده و رزرو شدن آن ها را تایید کنید. وسایل مورد نیازر هم در یک فضای امن نگهداری کنید و متناسب با درس تان برچسب بزنید و مقداری اضافه از آن ها موجود داشته باشید. مانند مطالب مورد نیازتان هر لینک و یا رسانه ای که برای درس شما لازم است را در دسترس داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که سایت های شما از پیش نشان گذاری شده و لیست های موسیقی جمع آوری شده باشند.
روش و دستورالعمل ها:
یادداشت های دقیق و مفصل هم درمورد فرآیند درس یا فعالیت و هم در مورد چگونگی ارائه ی دستورالعمل ها بنویسید. ممکن است اطلاعاتی وجود داشته باشد که نخواهید در ابتدا به دانش آموزان گفته شود، اما بخواهید که آن ها را در طول درس کشف کنند. طرح درس شما باید به قدری دقیق و با جزئیات باشد که هر کسی که آن را می خواند، تمام اطلاعات و توانایی های یکسان برای تدریس موثر درس را داشته باشد.
اندازه های گروه برای دروس و فعالیت ها: بهتر است از ترکیبی از گروه بندی ها برای فعالیت هایی که در دروس خود به کار می برید، از جمله تکی، دو نفره، گروه کوچک و فعالیت کل کلاس استفاده کنید. زمانی که فعالیت های خود را برنامه ریزی می کنید، به این فکر کنید که کدام شکل گروه بندی برای هر فعالیت بهتر عمل می کند و یا اگر دانش آموزان قدرت انتخاب داشته باشند کدام اندازه گروه برای آن ها بهتر است. وسایل مورد نیاز و در دسترس بودن آن وسایل/منابع را برای هر فعالیت در نظر داشته باشید.
روشی برای ارزیابی پیشرفت دانش آموزان در راستای اهداف: چگونه نتیجه می گیرید که طرح درس شما به هدف خود برای رسیدن به مقاصد یادگیری می رسد؟ در طرح درس خود، فرآیند ارزیابی خود را به تفصیل شرح دهید (آزمون شفاهی، آزمون کتبی، پروژه و غیره ) و بازخورد آنچه برای دانش آموزان نتیجه می دهد یا نمی دهد را دریافت کنید. مشخص کنید که چه ارزش هایی مورد استفاده قرار خواهند گرفت تا موفقیت درس شما را تعیین کنند (مثال: دانش آموزان۸۰ درصد مواقع قادر به نشان دادن قدرت درک دانش مطابق با اهداف یادگیری هستند) .
گروه مرتبط در شبکه گفتگو و تجربه نگاری معلمان رسا: گروه طرح درس
تکلیف مرتبط با درس به منظور افزایش یادگیری
هدفتان این باشد که تکمیل طرح درس های تان دیرتر از پنجشنبه ی قبل از اجرایشان نباشد. فرصت دهید پیشرفت در اهداف هفته ی جاری مشاهده شود و تعیین کنید که آیا ادامه دادن این درس در هفته ی آینده لازم است یا نه. به خودتان زمان کافی بدهید تا مواد لازم را به خوبی جمع آوری کنید. برخی از مدارس و نواحی نیازمند استفاده از کتاب ها و الگوهای برنامه ریزی درسی برای ایجاد طرح درس هستند. اگر مدرسه ی شما به این کار نیاز ندارد، می توانید الگوی طرح درس هفتگی خود را بنویسید و یا از یک وب سایت دانلود کنید.
برنامه ریزی درسی به منظور مدیریت کارآمد کلاس درس
برنامه ریزی درسی نقش بسیار بزرگی در فراهم کردن یک محیط کلاسی پایدار برای دانش آموزان که به بهترین شکل از یادگیری آن ها حمایت می کند، دارا است. گروه سنی دانش آموزان اهمیتی ندارد، آن ها به کارهای روزمره ی قابل انتظار که در آن‌ها شرکت داشته اند پاسخ می دهند و از روال کار آگاه هستند و قادر به پیش بینی آنچه بعدا اتفاق می افتد می باشند. طرح های درسی خود را در مکان های متعدد قابل مشاهده که در آن دانش آموزان، معلم های جایگزین و والدین همگی بتوانند آن ها را ببینند و به راحتی در برنامه درسی شما وارد شوند قرار دهید (پست کنید).
از دانش آموزان بخواهید که به صورت متناوب فعالیت ها ،مطالب و تکالیف مورد نیاز روز بعد را به عنوان یک فعالیت قبل از ترک کلاس تحویل دهند. (این فعالیت به صورت طرح یک سوال قبل از ترک کلاس است که دانش آموزان موظفند جواب را روی یک تکه کاغذ نوشته و به معلم خود تحویل دهند.)
طرح درس برای معلمانی که سبک یادگیری و علایق دانش آموزان را در نظر می‌گیرند، در ترویج تعامل دانش آموزان و مشارکت در کلاس بسیار موفق عمل می کند. دانش آموزان خود را تشویق کنید که در مورد درس در طول هفته یا در پایان دوره نظر بدهند و توجه داشته باشید که کدام آیتم ها بهترین و بدترین بازخوردها را گرفته است.
به دنبال ایده ها و خلاقیت های بیشتری برای طرح درس هستید؟
اینکه چگونه طرح درس بنویسیم؛ مانند هر مهارت دیگری، نیازمند خوب ساختن یک ساختار طرح درس، با انجام هر چه بیشتر آن آسان تر می شود. ممکن است شروع کار مانند یک شاهکار ترسناک باشد، اما اگر بعد از مدتی دارای وضعیت پایداری شدید، اصول خود را پیدا می‌کنید. مهم ترین بخش این فرآیند آن است که همیشه نیازهای کلاس خود را مد نظر داشته باشید و این امر است که شما را به عنوان معلم تعریف می کند. خلاقیت در برنامه ریزی درسی مهم است، اما مراقب محدودیت های بودجه و زمان خود باشید و بیش از توان تان فعالیت نکنید.
نویسنده: تیم گو گاردین، وبسایت Goguardian
پاسخ‌ها