تاثیرات مثبت و منفی تماشای تلویزیون و کامپیوتر بر کودک
تاثیر تلویزیون بر کودک و عواقب تماشای آن مدت هاست موضوع تحقیقات علمی شده است. این نتایج درباره ی تاثیر تبویزیون بر کودک می گویند:
فناوریهای دیجیتال میتوانند هم تاثیرات منفی و هم تاثیرات مثبت بر روی بهزیستی کودک داشته باشند. عاملی که مشخص میکند کدام روی سکه رخ خواهد داد، نوع فعالیت و زمانی است که صرف آن میشود.
- صرف زمانهای بسیار زیاد برای مشاهده برنامهها در رسانهها، با زندگی ناسالم ارتباط دارند.
- بالعکس، زمانهای بسیار کم هم نتایج مشابهی دارند.
- محدود وسیعی نیز از این برنامه ها وجود دارند که ارتباط مستقیمی با سلامت عقلی ندارند.
مقاله مرتبط: تاثیر تماشای زیاد تلویزیون بر کودکان
نکتهی با اهمیت
اختصاص دادن زمانی به تماشای برنامهها، مهم است، اما به همان اندازه اینکه کودکان در پای این نمایشگرها چه کاری می دهند نیز مهم است:
- بازیهای رایانهای باعث تقویت قوای ذهن میشوند و به کودکان کمک میکنند که روابط دوستیشان را بهتر کرده و هویتشان را بسازند.
- شبکههای اجتماعی به کودکان کمک میکنند که دایرة روابط اجتماعیشان را گستردهتر کرده و روابط فعلیشان را نیز عمیقتر کنند.
- شبکههای اجتماعی و تماسهای تصویری، به کودکان و نوجوانان کمک میکند که ارتباطشان را با فامیلها یا دوستانی که از آنها دورند، حفظ کنند.
- از اینترنت میتوان برای دسترسی به اخبار، کشف علائق، ارتباط با همسالان و آموزشگران و ارائه و دریافت بازخوردهای خلاقانه در پروژهها، کمک گرفت.
تحقیقات چه میگویند:
استفاده ی زیاد از رسانهها میتواند به سلامت روانی آسیب بزند.
مشاهده برنامهها در پای نمایشگرها، بزرگترین تاثیر را مستقیما بر روند خواب و بیداری دارند:
پیام اعلانات یا همان نوتفیکیشنها، در ۲۹ درصد نوجوانانی که تلفن همراه دارند، آنها را از خواب بیدار میکند. این به معنی کمیت کمتر و کیفیت پایینتر خواب است که به نوبة خود بر روی سلامت عمومی عقلی و رشد مغز تاثیرگذار است.
صرف زمان برای مشاهده برنامهها در رسانهها، تجاربی منفی برای کودک رقم میزند که سلامت عقلی را به خطر میاندازد، مانند:
- زورگوییهای مجازی
- تصورهای نادرست و ناسالم از وضعیت جسمی
استفاده از نمایشگرها و تماشای برنامهها، مدیریت هیجانی را در کودکان دشوارتر میسازد چراکه:
- ارتباطات دیجیتالی فاقد نشانههای هیجانیاند، مانند بیانات چهرهای یا حالت و لحن صدا.
- کودکان گاهی برای فرار از شرایط ناراحتکنندة واقعی، به دنیای مجازی پناه میبرند.
تحقیقات چه میگویند؟
تاثیرات منفی استفاده از رسانهها و نمایشگرها، بر روی کودکان آسیبپذیر بیشتر است، اما همین قضیه راجع به تاثیرات مثبت نیز صادق است.
کودکانی که سطح بهزیستی و سلامتی پایینی را گزارش میکنند، بیشتر احتمال دارد که شرایط زیر را نیز تجربه کنند:
- اگر کسی از مطالب یا پستهای آنها خوشش نیاید یا نظری ندهد، احساس بدی میکنند
- بعد از دیدن پستهای دوستانششان، احساس جداماندگی میکنند
- تجاربی منفی در شبکههای اجتماعی دارند
از طرفی دیگر امکان وجود برخی موقعیتهای مثبت نیز در رابطه با فضای مجازی در آنها بالاتر است، مانند:
- در کل تاثیری مثبت بر آنها داشته است
- باعث شده است راجع به خودشان احساس بهتری داشته باشند
- احساس افسردگی آنها را کمتر کرده است
والدین کودکان و نوجوانانی که آسیبپذیر هستند، باید کاملا حواسشان به زندگی مجازی کودکشان باشد. در این راه آنها باید از جنبههای مثبت این شبکههای اجتماعی حمایت کرده و در همین بین برای کنار آمدن با جنبههای منفی نیز به آنها کمک کنند.
تحقیقات چه میگویند: تاثیر تلویزیون بر کودک
نشانههای استفاده نابهنجار
چون فعالیتی که کودکان با نمایشگرها و رسانههای مجازی انجام میدهند، از میزان زمانی که صرفش میکنند، مهمتر است، اساسیترین سوال این است که آیا این عادتهای استفاده از رسانه، باعث بروز مشکل در بخشهای دیگر شده است یا خیر:
- آیا علاقة آنها به فعالیتهای دیگر کم شده است؟
- آیا معمولا به سختی میتوانید آنها از پای نمایشگرها جدا کنید؟
- آیا این فعالیتهای مرتبط با دنیای مجازی باعث شده است که زمان کمتری را با دوستان یا خانواده بگذرانند؟
- آیا فرزندتان زمانی که نمیتواند در موعد مقرر از نمایشگرها و رسانههای مجازیاش استفاده کند، ناراحت یا عصبی میشود؟
- آیا زمانی که فرزندتان حال خوبی ندارد، تنها دنیای مجازی میتواند خوشحالش کند؟
کودکان چه میگویند؟
تماشای برنامهها و بودن پای نمایشگرها، مزایا و معایب خودش را دارد، اما به طور کلی فوایداش از مضراتش بیشتر است.
بر اساس گفتههای کودکان، استفاده از رسانههای نمایشی:
- باعث میشود که کمتر احساس تنهایی کنند
- به آنها در پیدا کردن دوستهای جدید کمک میکند
- به آنها اجازه میدهد که ارتباطشان را با دوستان و خانوادهشان حفظ کنند
- بین آنها و منابع پشتیبانی و خدمات سلامتی ارتباط برقرار میکند
اما برخی از نوجوانان نیز هستند که عقیده دارند استفادة از رسانهها و تماشای برنامههای مختلف، میتواند تاثیراتی منفی هم داشته باشد:
- پنجاه و چهار درصد میگویند که بیش از حد زمان برای تلفنهای همراهشان صرف میکنند
- چهل و یک درصدشان میگویند که زمان زیادی را در شبکههای اجتماعی هدر میدهند
- بیست و شش درصد نیز میگویند که وقت زیادی را صرف بازیهای رایانه میکنند
کودکان چه میگویند:
خطر اعتیاد به رسانهها و تماشای برنامههای مختلف، تنها محدود به کودکان نیست.
پنجاه و یک درصد از نوجوانان میگویند که والدینشان در هنگام صحبت با آنها حواسشان به تلفنهای همراهشان پرت میشود.
زمانی که از کودکان پرسیده شد که پدر و مادرها باید در زمینة استفاده از دستگاههای دیجیتالی، چه قوانینی را رعایت کنند، پاسخ دادند که:
- زمانی که کودکتان سعی دارد مطلب مهمی را به شما بگوید، گوشی را کنار بگذارید
- هیچ چیزی را که راجع به من است، بدون اجازه گرفتن از من، منتشر نکنید
- تمام اوقات فراغتتان را صرف دنیای مجازی نکنید
- به آن چه توصیه میکنید خودتان هم عمل کنید
تاثیر تلویزیون بر کودک
پاسخها