تاثیر رسانه ها بر تصویر ذهنی دختران از بدن خود
تاثیر رسانه بر دختران و اثرگذاری بر تصویر ذهنی از بدن شان موضوعی با اهمیت است. این روز‌ها عکس‌های بی‌شماری از مدل‌های زنانه در سطح اینترنت وجود دارد که در حال فروش هر چیزی که فکرش را بکنید هستند، از غذا گرفته تا ماشین. بازیگران زن معروف در تلویزیون و فیلم‌ها در حال جوان‌تر شدن، لاغر‌تر شدن و قد بلند‌تر شدن هستند. مجله‌های زنانه پر از مقاله‌هایی هستند که به خوانندگان توصیه میکنند اگر بتوانید چند کیلوی باقی مانده از اضافه وزن خود را کم کنید، دیگر همه چیز خواهید داشت: یک ازدواج عالی، کودکانی دوست‌داشتنی، رابطة جنسی فوق‌العاده و شغلی پربار. ظهور پدیده‌هایی مانند «اینستاگرام» و «اسنپ‌چت» نیز این تصور را به کاربران می‌دهند که برای یک زندگی خوب، ابتدا باید ظاهر خوبی داشته باشند.
تحمیل معیارهای غیرواقعی
چرا این حجم از معیارهای غیرواقعی زیبایی به دختران تحمیل می‌شود؟ آن هم دخترانی که اکثریت‌شان به عکس مدل‌هایی که به آنها ارائه می‌شود، هیچ شباهتی ندارند. بخشی از این دلایل اقتصادی‌اند: صنایع مختلفی که با زیبایی سروکار دارند با ارائة معیارهای ظاهری که هم به دشواری به دست می‌آیند و هم به سختی قابل حفظ کردن هستند، رشد و سودآوری خود را در آینده تضمین میکنند. تخمین زده شده است که صنعت تغذیه و لاغری، از طریق فروش محصولاتش، سالانه سودی بالغ بر ۶۰ میلیون دلار کسب می‌کند.
این وضعیت در حالی است که نزدیک به ۸۰ درصد مصرف‌کنندگان این محصولات بعد از مدتی وزن از دست داده را دوباره به دست می‌آورند. بازاریاب‌ها و صاحبان صنایع می‌دانند که دختران و زنانی که حس ایمنی راجع چهره و بدن خود ندارند، به احتمال بیشتری به خریدن محصولات زیبایی، لباس‌های جدید و دارو‌های لاغری رو می‌آورند. این شکل از تجارت مدت زیادی است که در دنیا ریشه دوانده است. از هر ۱۰ دختر، ۹ نفرشان می‌گویند که به دلیل حضور در فرهنگی کمال‌گرا، حس خوبی راجع به ظاهرشان ندارند.
این پیام‌های مخفی به قدری قوی و فراگیر هستند که بیشتر دختران قبل از اینکه با دنیای مد و زیبایی آشنا شوند، احساس ناامنی نسبت به بدن‌شان در آنها شکل گرفته است: کودکان سه ساله ترجیح می‌دهند بازی‌هایی را انجام دهند که در آنها شخصیت‌های لاغر وجود دارد تا چاق. همچنین به دلیل اختراع و انتشار تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی، دسترسی به عکس‌های زیبایی و مدل‌ها از همیشه راحت‌تر شده است. کاربران نیاز دارند که دائم به شبکه‌های اجتماعی سر بزنند و همین باعث می‌شود که این ابزار‌ها بتوانند به راحتی کاری کنند که «نیاز برای خوب جلوه دادن زندگی و زیبان بودن در تمام لحظات» به سطوح مختلف زندگی رسوخ کند.
طرح بحث مرتبط در گروه معلمان: بازتولید کلیشه های جنسیتی در درس علوم
تاثیر رسانه بر دختران
تاثیر این پیام‌ها و عکس‌ها، تنها به خرید محصولات زیبایی و لاغری از سمت دختران خلاصه نمی‌شود. قرار گرفتن در معرض این تصاویر با مسائلی جدی مانند اضطراب، افسردگی، فقدان اعتماد به نفس و نارضایتی از ظاهر در دختران و زنان ارتباط دارد.
همان گونه که «جین کیلبورن» یک فعال رسانه‌ای بیان می‌کند:
«زنان از طریق مجله‌های زیبایی که می‌خوانند و برنامه‌های تلویزیونی که تماشا میکنند به صنایع مد و زیبایی فروخته می‌شوند. تمام این محتوا‌ها و برنامه‌ها باعث می‌شوند که مخاطب نسبت به وزن و ظاهرش دچار اضطراب شود». رگبار و بارش بی‌امان این تصاویر و پیام‌ها راجع به لاغری، کاهش وزن و زیبایی به دختران «معمولی» می‌گویند که آنها دائم نیاز دارند که خودشان را با معیارهای زیبایی سازگار کنند و اینکه بدن زن یک شی است که باید اصلاح شود و به کمال برسد.
اختلال خوردن
در برخی موارد این حالات می‌توانند به اختلال‌های خوردن منجر شوند و سپس بعد از آن دوباره همین عوامل و تصاویر باعث دشواری درمان همان اختلا‌ل‌ها نیز می‌شوند. دکتر «روبی کمپ‌بل» استاد دانشگاه «وسترن»، بیان می‌کند که با وجود اینکه عوامل زیادی در رخ دادن اختلال خوردن نقش دارند:
«به نظر می‌رسد رسانه‌ها در حال ترویج عاملی هستند که تمام مدت رو به روی چشمان خواهد بود. همچنان که ما در تلاشیم تا این دختران به سمت بهبودی سوق دهیم، رسانه مانعی همیشگی برای‌مان به حساب می‌آید».
«کیلبورن» عقیده دارد که وجود تصاویر بی‌شمار از زنان به شدت لاغر در رسانه‌ها، بدین معنی است که دیگر بدن‌های دختران عادی و واقعی در این صنعت به چشم نمی‌آید. «کیلبورن» می‌گوید که عمق فاجعه آن جا است که بسیاری از این دختران این تصاویر قالبی را در خودشان درونی‌سازی میکنند و دیگر خودشان را تنها به وسیلة همین معیارهای زیبایی قضاوت میکنند. این تمرکز بیش از حد بر روی زیبایی و جذابیت، هر گونه تلاش برای مبارزه با چنین جو و فرهنگی را بی‌اثر می‌سازد.
مقاله مرتبط: بازنمایی کلیشه ای تبلیغات از بدن؛ آموزش سواد رسانه ای
ضرورت پرورش تفکر انتقادی
با وجود عواقب جدی تاثیر رسانه بر دختران که در این متن برشمردیم، کاملا مهم است که دختران و زنان جوان بتوانند نوعی دیدگاه انتقادی به این رسانه‌ها پرورش دهند. این تفکر انتقادی باید شکلی را که زنان در این رسانه‌های نمایش داده می‌شوند و علت چنین امری را بررسی کند. مهم‌تر از همه، آنها باید به قدری شجاعت داشته باشند که این تصاویر و معیار‌ها را به چالش بکشند و تصاویری واقع‌گرایانه‌تر به این صنعت وارد کنند. چون که آشنایی دختران با این تصاویر و دنیای زیبایی، از سنین پایین آغاز می‌شود، آموزش‌های مرتبط با این مسائل نیز باید از همان سنین ابتدایی شروع شود.
منبع: مدیا اسمارت
پاسخ‌ها