آمار و نمودار

در سال‌های ابتدایی دبستان روی استفاده نمودارها و آمار در زندگی و تجربه‌های خود دانش‌آموزان تمرکز می‌کنیم. هدف از آموزش این مبحث خواندن اطلاعات از روی نمودار‌ یا نمایش اطلاعات روی نمودار می‌باشد.

طرح درسی که در کلاس من انجام شد:

۱-برای شروع مبحث آمار و نمودار می توانیم با عکس یک باغ‌وحش شروع کنیم. به بچه‌ها می‌گوییم که سازمان محیط‌زیست می خواهد بداند در این باغ‌وحش از هر حیوان چند عدد وجود دارد؟ نکته مهم اینجاست که این سازمان فقط با دیدن گزارش ما متوجه اطلاعات می شود و قصد بازدید از باغ‌وحش را ندارد پس باید اطلاعات ما دقیق باشد. همراه با دانش آموزان تعداد هر نوع حیوان را می‌شماریم و در نمودار ستونی به تعداد هر کدام مربع‌ها را رنگ می‌کنیم. در آخر اطلاعات و تصویر را دوباره بازبینی می‌کنیم. در مرحله بعد تصویر یک نمودار ستونی با اسم یا عکس حیوانات و تعدادشان را به دانش آموزان نشان می‌دهیم و از آنها می‌خواهیم با دیدن نمودار بگویند چه حیواناتی و به چه تعدادی در باغ‌وحش دوم وجود دارد. بعد از صحبت و بحث عکس باغ‌وحش دوم را با هم می بینیم و با گفته‌های خود مقایسه می‌کنیم.

۲-فعالیت بعدی یک نمودار دایره ای که در آن دایره به ۲۴ قسمت مساوی تقسیم شده است که هر قسمت نشان‌دهنده یک ساعت از ۲۴ ساعت است در اختیار دانش‌آموزان قرار می دهیم. از دانش‌آموزان می‌خواهیم که در خانه فعالیت‌های یک شبانه‌روز خود را روی این دایره با رنگ‌آمیزی و نقاشی نشان دهند به صورتی که هر کسی که این دایره را دید متوجه فعالیت‌های آنها در یک شبانه‌روز بشود. در مرحله بعد کاربرگی در اختیار آنها قرار می‌دهیم تا فعالیت‌های خود که روی نمودار دایره‌ای نشان داده‌اند را روی یک نمودار ستونی نشان دهند. در این قسمت از‌ دانش‌آموزان می‌پرسیم که تعداد مربع‌های نمودار ستونی که رنگ شده است چه تعدادی است؟ چه ارتباطی بین تعداد قسمت‌های دایره و تعداد مربع‌های رنگ شده است؟ و در آخر بچه‌ها را به این سمت راهنمایی می‌کنیم که تعداد مربع‌های رنگ شده روی هم ۲۴ عدد که نشان‌دهنده‌ی ۲۴ ساعت شبانه‌روز است.

۳-در فعالیت بعدی می‌توانیم از کلاس‌های متفاوت آمار غذاها یا ورزش مورد علاقه دانش‌آموزان را بپرسیم. در یک کار برگ جدول اطلاعات و نمودارها به صورت پراکنده قرار بگیرد تا دانش‌‌آموزان با خواندن و تطابق نمودار‌ها و اطلاعات آنها را به هم وصل کنند.

این فعالیت‌ها می‌تواند در قالب داستان‌ و تلفیق با درس فارسی یا مشاهدات علوم نیز قرار بگیرد تا بچه ها علاوه‌بر تمرین با کاربرد نمودار‌ها نیز آشنا شوند.

۴-در ادامه این فعالیت‌ها می‌توانیم در جلسات بعدی از بچه‌ها درگروه‌های ۳ یا ۴ نفره بخواهیم نمودار فعالیت‌های روزانه خود را با هم مقایسه کنند. به طور مثال چه کسی در یک شبانه‌روز بیشتر از همه خوابیده است یا چه کسی بیشترین ساعت مطالعه کتاب را داشته است.

استفاده از سوالات مناسب و ترتیب مناسب فعالیت‌ها و استفاده دوباره اطلاعات در فعالیت‌های مختلف در این فصل می‌تواند مفید و اثربخش باشد

پریسا پژوهی