انواع مساله

در سال‌های ابتدایی دبستان وقتی اسم مساله می‌آید اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد یک صورت مساله ثابت با جواب جمع و یا تفریق است. اما وقتی بخواهیم برای یک جمع یا تفریق مساله طراحی کنیم متوجه می‌شویم به چند روش متفاوت می‌توانیم آن را طراحی کنیم.

در ادامه با چند نوع مساله متفاوت، نمونه ای از آنها و روش‌های حل آنها بیشتر آشنا می‌شویم. در مساله‌های نمونه از یک مساله و عددهای ثابت استفاده شده تا تفاوت مساله‌ها کامل مشخص شود. استفاده از انواع مساله‌ها به درک مساله کمک می‌کند و دانش‌آموزان با کاربردهای جمع و تفریق آشنا می‌شوند.

الف) مساله جمع

۱-جواب مجهول : علی 8 مداد دارد. احمد 4 مداد دیگر به او داد. حالا علی چند مداد دارد؟

………. =۴ + ۸

۲-تغییر مجهول : علی 8 مداد دارد. احمد هم چند مداد دیگر به او داد. حالا علی روی هم 12 مداد دارد. احمد چند مداد به علی داده است؟

۱۲= …………. + ۸ یا ……….. =۸ – ۱۲

۳-شروع مجهول: علی تعدادی مداد دارد. احمد 4 مداد به او می دهد. حالا علی 12مداد دارد. علی در ابتدا چند مداد داشته است؟

……….. = ۴ – ۱۲ یا ۱۲ =۴ + ………

ب) مساله تفریق

۱-جواب مجهول : علی 12 مداد دارد. او 4 مداد به احمد داد. حالا علی چند مداد دارد؟

…………. =۸ – ۱۲

۲- تغییر مجهول : علی 12 مداد دارد. او تعدادی مداد به احمد داد. حالا علی 8 مداد دارد. او چند مداد به احمد داده است؟

۸= ……….. – ۱۲ یا ۱۲= ……….. + ۸ یا ………..=۸ – ۱۲

۳-شروع مجهول: علی تعدادی مداد دارد. او 4 مداد به احمد می دهد. حالا برای علی 8 مداد باقی مانده است. علی در ابتدا چند مداد داشته است؟

۸ =۴ – ……….. یا …………=۴ + ۸

پ) دو قسمت و یک کل

۱-کل مجهول: علی ۴ مداد قرمز و ۸ مداد سیاه دارد. او روی هم چند مداد دارد؟

…………. =۴ + ۸

۲- یک قسمت مجهول: علی ۱۲ مداد دارد. ۸ مداد او سیاه است و بقیه مدادهای او قرمز هستند. علی چند داد قرمز دارد؟

……….. + ۸ = ۱۲ یا ………. – ۸ = ۱۲

۳- هر دو قسمت مجهول: علی ۱۲ مداد دارد. تعدادی از آنها سیاه و تعدادی قرمز هستند. از هر رنگ چه تعدادی می تواند سیاه و چه تعدادی قرمز باشند؟

………… + ………. = ۱۲

ت) مقایسه کردن

وقتی هدف این است که« چقدر بیشتر است؟»

۱-تفاوت مجهول: علی ۱۲ مداد و احمد ۸ مداد دارند. علی چند مداد بیشتر از احمد دارد؟

………..=۸ – ۱۲ یا ۱۲= ………..+ ۸

۲- قسمت بزرگ‌تر مجهول: علی ۸ مداد دارد. احمد ۴ مداد بیشتر از علی دارد. احمد چند مداد دارد؟

……….= ۴ + ۸ یا ۴ -………..= ۸

۳-قسمت کوچک‌تر مجهول: علی ۱۲ مداد دارد. علی ۴ مداد بیشتر از احمد دارد. احمد چند مداد دارد؟

………..= ۴ – ۱۲ یا ۱۲ =۴ +………

وقتی هدف این است که« چقدر کمتر است؟»

۱- تفاوت مجهول: علی ۱۲ مداد دارد. احمد ۸ مداد دارد. احمد چند مداد کمتر از علی دارد؟

………= ۸ – ۱۲ یا ……… + ۸ = ۱۲

۲- قسمت بزرگ‌تر مجهول: احمد ۴ مداد کمتر از علی دارد. احمد ۸ مداد دارد. علی چند مداد دارد؟

۸ = ۴ – ……….. یا ……..= ۴ + ۸

۳-قسمت کوچک‌تر مجهول: علی ۴ مداد کمتر از احمد دارد. احمد ۱۲ مداد دارد. علی چند مداد دارد؟

……. + ۴ = ۱۲ یا ……… = ۴ – ۱۲