استفاده از رسانه توسط کودک؛ چهار نکته مفید
استفاده از رسانه توسط کودک و نحوه ی مدیریت زمان دغدغه بسیاری از والدین است. در این مقاله 4 نکته مفید در این باره بخوانید. اگر تا به حال دیده‌اید که چشمان فرزند‌تان بعد از مشاهده چندین ساعت کارتون خسته و بی‌حال شده است، یا اینکه کنسول بازی‌اش را به زور از دستش گرفته‌اید، پس با مشکلات این دنیای مجازی آشنا هستید. در زیر چهار نکتة مهم برای مدیریت زمان‌هایی که کودکان در این جهان صرف می‌کنند، برای‌تان آماده کردیم تا بتوانید علاوه بر مدیریت، این زمان‌ها را نیز به بخشی باارزش از زندگی فرزند‌تان تبدیل کنید.
طرح درس مرتبط: فائق آمدن بر استرس دیجیتال
نکته اول: زمان‌های نشستن پای صفحة مانیتور را به حداقل برسانید
- سعی کنید که زمان‌های صرف شده در پای صفحات و مانیتور‌ها را به حداقل برسانید، حال می‌خواهد این دستگاه تلویزیون باشد یا رایانه یا برنامه‌های آموزشی. اگر فرزندان بزرگ‌سال هم دارید به آن‌ها نیز توضیح دهید که چرا باید میزان زمان‌هایی که خواهر و برادر‌ان کوچک‌ترشان در فضای مجازی می‌گذرانند، محدود‌تر شود.
- به کودکان از همان سنین پایین توضیح دهید که تماشای برنامه‌های مختلف مانند تغذیه مناسب یا مسواک زدن، نوعی مسئلة مرتبط با سلامتی است. وقتی کودکان می‌توانند تشخیص دهند برخی غذاها برای‌شان خوب نیست، یا مصرف بیش از اندازة هر چیزی برای سلامتی‌شان مضر است، راجع به عادت تماشای برنامهها نیز می‌توانند به تعادل دست پیدا کنند.
- برخی محدودیت‌هایی را راجع به تماشای برنامهها در تمامی دستگاه‌ها وضع کنید و زمان‌ها و مکان‌های خاصی را نیز معین کنید که در آن شرایط هر گونه فعالیت‌های مرتبط با تماشای برنامهها ممنوع باشد. دستگاه‌های مانند تلویزیون نباید در اتاق خواب یا نزدیک میز غذاخوری قرار داده شوند. همچنین باید حداقل یک ساعت قبل از خواب، تمامی این دستگاه‌ها خاموش شوند.
نکته دوم: استفاده از رسانه توسط کودک را به فعالیتی هدفمند و آگاهانه تبدیل کنید، نه اینکه تنها بخواهید از روی عادت به سراغش بروید
- یکی از قدم‌های بزرگ در زمینة کنترل زمانی که صرف رسانه‌ها می‌شود، آگاه شدن نسبت به آن است. روشن کردن تلویزیون، رایانه یا گوشی همراه، باید خود فعالیت مجزایی باشد، یعنی اینکه زمان مشخصی داشته باشد و با هدف معینی نیز انجام شود. زمان‌هایی که از این دستگاه‌ها استفاده نمی‌کنید، باید کاملا خاموش شوند (نه اینکه در حالت آماده به کار باشند)، یا اگر امکان دارد از دسترس دور شوند. حواس‌تان باشد که کودکان‌تان عادت نکنند که به محض نشستن پای تلوزیون، آن را بدون هیچ هدفی روشن کنند تا فقط صدایش در فضای خانه پخش شود.
- خلاق باشید! چندان عجیب نیست که فرزندان‌تان به شخصیت‌های تلوزیونی و کارتونی یا بازی‌هایشان علاقه‌مند شوند. چنین حالتی لزوما یک وضعیت آسیب‌زا نیست. زمانی که برنامه تمام می‌شود، آن‌ها را ترغیب کنید که راجع به شخصیت مورد علاقه‌شان نقاشی بکشند، مطلبی بنویسند یا نقش‌هایش را بازی کنند. بدین صورت دیگر مجبور نمی‌شوند که با خاموش شدن تلوزیون، با شخصیت محبوب‌شان هم خداحافظی کنند.
نکته سوم: از طریق اداره کردن رسانه‌هایی که کودک استفاده می کند، وضع کردن قوانین خانگی و در صورت امکان مشاهده برنامه‌های مورد علاقه‌شان با آن‌ها، می‌توانید تاثیرات این پدیده را تخفیف دهید:
- زمانی که کودکان در سنین پایین قرار دارند، تمام محتوا‌هایی را که تماشا می‌کنند خودتان انتخاب کنید. زمانی هم که بزرگ‌تر شدند، اجازه دهید تنها برنامه‌هایی را تماشا کنند که خودتان آن‌ها را تایید می‌کنید. خطر محتوا‌های آسیب‌زا برای تمامی سنین وجود دارد. کودکان بالای دو سال، می‌توانند بین تجربه‌های منفی تماشای یک محتوا با تجربة مثبت، تمایز قائل شوند.
برای مدیریت بهتر استفاده از رسانه توسط کودک، هر زمان که امکانش وجود داشت، با فرزند‌تان به تماشای برنامه‌هایش بنشینید. برنامه‌های آموزشی، زمانی بیشترین تاثیر را دارند که در کنار یک والد بزرگ‌تر تماشا شوند، فردی که می‌تواند دامنه و تاثیر یادگیری را بیشتر کند. بهترین راه نیز برای این کار، مشاهدة همزمان با کودکان است، در این حین شما می‌توانید از مشکلات محتوا‌های نامناسب برای‌شان توضیح دهید. می‌توانید برای انجام این کار از یکی از مطالب وبسایت مدرسه ی رسا با عنوان «تماشای برنامهها همراه با کودکان» استفاده کنید. زمان‌هایی هم که فرصت این کار را ندارید، اطمینان حاصل کنید که از محتوای برنامه‌هایی که تماشا می‌کنند اطلاع دارید تا بتوانید راجع به تمام مواردی که نگرانتان می‌کند، با آن‌ها صحبت کنید.
نکته چهارم: خودتان الگوی خوبی در این زمینه باشید
- قبل از اینکه بخواهیم اصول تماشای برنامهها را به کودکان یاد بدهیم، ابتدا باید خودمان آن‌ها را یاد بگیریم. به عادت‌های خود در زمینة مشاهده و تماشای برنامه‌های مختلف دقت کنید و ببینید که این رفتار‌هایتان چه پیامی را به کودک منتقل می‌کند. شما همچنین می‌توانید نوعی برنامة مدیریت زمان برای تماشای برنامهها تدوین کنید که بچه‌ها بدانند این مدیریت‌ها و محدودیت‌ها تنها به آن‌ها خلاصه نمی‌شود.
- سعی کنید روش‌هایی را پیدا کنید که بتوانید به صورت خانوادگی در فضای مجازی حضور داشته باشید. حال چه برای یک تماس تصویری با دوستی قدیمی یا بستگان، یا استفاده از اینترنت برای سرگرمی و پیدا کردن علائق.
پاسخ‌ها