آموزش اخلاق آنلاین یا رسانه ای به کودکان؛ به اشتراک گذاری اطلاعات

در این مقاله راهکارهایی برای آموزش اخلاق رسانه ای به کودکان ارائه شده است و به طور خاص بر روی موضوع به اشتراک گذاری اطلاعات متمرکز است.

بهترین کار برای آموزش اخلاق رسانه‌ ای به کودکان و به عبارت بهتر در اینجا اخلاق آنلاین این است که مجموعه قوانین واضح و شفافی راجع به منتشر کردن اطلاعات دیگران، هم در داخل خانه و هم در مدرسه، داشته باشید.

این قوانین می‌توانند حالت‌های متفاوتی داشته باشند، گاه می‌تواند کاملا سخت‌گیرانه و مستقیم باشد:

همیشه قبل از اینکه عکس یا ویدیویی از کسی را منتشر کنید، یا اینکه او را در مطلبی خاص تگ کنید، اجازه بگیرید.

والدین هم می‌توانند از این راه برای تقویت همدلی در کودک‌شان استفاده کنند. مانند:

همیشه پیش از منتشر کردن مطلبی، به این فکر کنید که اگر فرد دیگری همین مطلب را راجع به شما منتشر کرده بود، چه احساسی پیدا می‌کردید.

با اینکه قوانین مهم هستند، اما بیش از اندازه بر روی پیامد‌های شکستن این قوانین تاکید نکنید: به جای این‌ها به کودک بگویید که تمام افراد جامعه این قوانین و کد‌های اجتماعی را رعایت می‌کنند، حال این جامعه می‌تواند خانه باشد یا مدرسه. تحقیقات نشان داده است دانش‌آموزانی که در منزل راجع به رفتار احترام‌آمیز با دیگران در فضای مجازی، قوانین مشخصی دارند، به احتمال بسیار کمتری به سمت رفتار‌های آزار‌گر و ناخوشایند کشیده می‌شوند، مانند منتشر کردن عکس‌ها یا فیلم‌های خجالت‌آور و ناراحت‌کننده.

بهتر است در این سن از ابزار‌های فناوری‌محور که در دسترس همه هستند استفاده کنید، تا میزان احتمال تصمیم‌‌گیری‌های نادرست را کمتر کنید.: گزینه‌ها و تنظیمات به‌اشتراک‌گذاری را در تمام شبکه‌های اجتماعی که کودک‌تان در آن فعالیت می‌کند، بررسی کنید تا مطمئن شوید که در بالاترین حد امنیتی خود قرار دارند. همچنین ابزار‌های موقعیت‌یاب را در تمام ابزار‌ها یا خدماتی که استفاده می‌کنند، خاموش کنید.

مقاله مرتبط: اخلاق رسانه ای در کودکان؛ افشای اطلاعات شخصی

دوره دوم کودکی (۸ تا ۱۲) و دوره نوجوانی

برای آموزش اخلاق رسانه ای به کودکان باید به ویژگی های این دوره آگاه باشیم. این دوره زمانی است رابطه‌های عاشقانه آغاز می‌شوند و دوستی‌ها نیز به بیشترین شدت خود می‌رسند. در هر دو این حالت‌ها کودک یا نوجوان ممکن است تصمیم‌های نادرستی راجع به منتشر کردن اطلاعات شخصی دیگران بگیرد. آموزش روابط سالم به این دسته از کودکان و نوجوانان و اینکه چه رابطه‌هایی سالم نیست و همچنین اینکه چگونه این دو مورد با ‌اشتراک‌گذاری مطالب شخصی ارتباط دارند، حیاتی است. با اینکه قوانین مشخص و آشکار می‌توانند تاثیر گذار باشند، اما کودکان و نوجوانان بیشتر از کد‌های اجتماعی گروه هم‌سالان‌شان تاثیر می‌پذیرند. ما می‌توانیم نوجوانان را تشویق کنیم که دیدگاه‌ اخلاقی‌ای داشته باشند که در آن تصمیمات بر اساس حقوق دیگران گرفته می‌شود، مانند حقوق حریم خصوصی.

همان‌گونه که می‌دانیم، در بیشتر مواردی که اطلاعات یا محتوایی ناخواسته منتشر می‌شود، تا حدی یا به کلی غیرعمدی است: نوجوانان معمولا از پیامد‌های احتمالی چنین کار‌هایی مطلع نیستند یا اینکه صرفا نمی‌توانند خودشان را جای شخص دیگری بگذارند. این حالت بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که فرد عکسی را که خودش گرفته است، به اشتراک می‌گذارد و در زمان انجام این کار به آن فرد دیگری که در عکس قرار دارد، فکر نمی‌کند. کودکان باید این عادت را در خودشان به وجود بیاورند که قبل از منتشر کردن هر چیزی، به فرد یا افرادی که در آن دخیل هستند، فکر کنند.

به همین منوال، می‌توانیم به کودکان آموزش دهیم که چگونه وضعیت‌های هیجانی خاص را مدیریت کنند.

در اینجا منظورمان تنها هیجان‌های منفی نیست، بلکه هیجان‌های مثبت هم مانند شادی و هیجان‌زدگی مد نظر هستند، هیجان‌هایی که ممکن است که احتمال گرفتن تصمیم‌های نادرست را بیشتر کنند. به عنوان مثال، می‌توان به نوجوانان یاد داد که در شرایط احساسی به احساس‌ها و هیجانات‌شان آگاه باشند، از تکنیک‌های آرامش‌بخش استفاده کنند و تمرین کنند که در این مواقع تا زمانی که آرام نشده‌اند، تصمیم‌هایی را نگیرند که بر دیگران تاثیر می‌گذارد، مانند منتشر کردن اطلاعات شخصی دیگران.

به طور مشابه، با اینکه بچه ها از قوانین فناوری‌محور مانند «تنظیمات حریم خصوصی» استفاده می‌کنند، اما چندان امید ندارند که این ابزار‌ها از افشای ناخواستة اطلاعات جلوگیری کند، بنابراین بیشتر به فشار اجتماعی ناشی از این عمل تکیه می‌کنند. اسنپ‌چت یکی از مثال‌های خوب در زمینة تمایل نوجوانان به کنترل حریم خصوصی‌شان از طریق هنجار‌های اجتماعی است. این نرم‌افزار پیام‌رسان که محلی برای ارسال تصاویر نیز هست، بعد از مدتی به دلیل ویژگی اصلی پیام‌رسان (قابلیت پاک کردن تصاویر بعد از مدتی معین)، که به نظر می‌رسید مشوقی برای بالا رفتن پیام‌های جنسی بود، به نرم‌افزاری منفور بین کاربران تبدیل شد.

تحقیقات چه می گویند؟

در حقیقت تحقیقات نشان داده‌اند که میزان ارسال پیام‌های جنسی در «اسنپ‌چت» بیشتر از میزانی که در دیگر شبکه‌های محبوب اجتماعی به چشم می‌خورد، نبوده است. همچنین به نظر می‌رسد نوجوانان کاملا می‌دانند که برای ذخیره کردن تصاویری که از طریق این پیام‌رسان ارسال می‌شود، چه راه‌هایی وجود دارد. به نظر می‌رسد هدف استفاده از این نرم‌افزار در این است که نشان دهد ذخیره کردن عکس‌های دیگران عمل نامناسبی است.

همان‌طور که دیدیم هنجار‌های اجتماعی می‌توانند به انتخاب‌های بدی در ارتباط با به‌اشتراک‌گذاری ختم شوند، مخصوصا در موارد جدی‌تری مانند محتوا‌های جنسی. بنابراین صحبت راجع به مشکلات و معضل‌های اخلاقیِ این پدیده مهم است و همچنین اهمیت دارد که به کودکان یاد بدهیم که اخلاقیاتی درونی برای خودشان پرورش بدهند تا آن‌ها را در اخذ تصمیمات مناسب راهنمایی کند. به خاطر داشته باشید که این مورد هم مهم است که معضل اخلاقی جوابی مشخص و روشن نداشته باشد، بنابراین شرایطی برای جوانان به وجود می‌آید که راجع به استدلال‌های اخلاقی‌شان فکر کنند و تمرین کنند.

والدین نیز نیاز است که وقتی نوبت به تصمیم‌های اخلاقی در ارتباط با حریم خصوصی فرزند‌ان‌شان می‌شود، الگوی مناسبی باشند. برخی از فیلم‌های پخش شده می‌توانند دست به دست چرخیده شده و همچنین در بعضی موارد هزاران دلار درآمد برای والدین به همراه داشته باشند. اما ما باید از خودمان بپرسیم که  ما در زمان‌هایی که عکس‌ها، فیلم‌ها یا مطالب شخصی دیگری را که با کودک‌مان در ارتباط داست منتشر می‌کنیم، چه مدل برخوردی را در ارتباط با حریم خصوصی دیگران به کودکان آموزش می‌دهیم.

معضل‌های اخلاقی در ارتباط با اشتراک‌گذاری

تصور کنید که «جنیفر» عکسی گرفته است که احساس می‌کند در آن خوب افتاده است، اما موهای خواهرش «ماریا» به طرز خجالت‌آوری نامناسب افتاده است. «جنیفر» می‌داند که خواهرش اجازه منتشر کردن این عکس را نخواهد داد و اگر از او بپرسد که اشتراک‌گذاری این عکس کار خوبی است یا نه، او پاسخ منفی خواهد داد. از طرفی به این دلیل که آن‌ها در عکس دست‌هایشان را دور گردن هم انداخته‌اند، امکان ندارد که بتوان تصویر کسی را در عکس حذف کرد. سوال‌هایی که باید در اینجا بپرسیم به این صورت است:

• آیا اینکه «جنیفر» خودش این عکس را تهیه کرده و فرد دیگری آن را به او ارسال نکرده است، مهم است یا خیر؟
• آیا اگر «جنیفر» این عکس را تنها با کسانی که «ماریا» را نمی‌شناسند، به اشتراک بگذارد، تفاوتی ایجاد می‌شود؟

برای آموزش اخلاق رسانه ای به کودکان کم سن و سال‌تر می‌توان از آنها پرسیدکه آیا انتشار این تصویر باعث می‌شود که رابطه دوستی این دو نفر آسیب ببیند. سوال بعدی این است که آیا انجام چنین کاری باعث می‌شود که دوستان «جنیفر» احساس کنند که نمی‌توانند در مورد اطلاعات شخصی به او اعتماد کنند. از کودکان بزرگ‌تر می‌توان پرسید که آیا حق «جنیفر» در مورد کنترل دارائی‌هایش مهم‌تر از حق «ماریا» در حفظ شخصیت و احترامش است، و اینکه آیا «جنیفر» باید از قانون طلایی «با دیگران به شکلی رفتار کن که دوست داری با خودت رفتار شود»، استفاده کند؟

 منبع: مدیا اسمارت