تاثیر مثبت تلویزیون بر کودک
تلویزیون‌ها دیگر به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ دنیای مدرن تبدیل شده‌اند و در همین راستا تاثیر تلویزیون بر کودک به یک دغدغه تبدیل شده است. ما برای سرگرمی، تماشای اخبار، مطالب آموزشی، فرهنگی، اطلاعیه‌های آب و هوا، اخبار ورزشی و بعد از ظهور موزیک ویدیو‌ها، برای گوش دادن به موسیقی نیز، به تلویزیون نیاز داریم.
اکنون دیگر روش‌های مختلفی برای تماشای برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد، و با آزادی‌های صورت گرفته، ما با انبوهی از اطلاعات و محتوا‌های مناسب و نامناسب در این رسانه رو به رو هستیم. در این محیط شلوغ و پراکنده، قدم اصلی در این است که بتوانیم نوعی دستور‌العمل اصولی برای تماشای برنامه‌های تلویزیون برای کودکان و نسل جوان فراهم کنیم. برای کنترل تاثیر تلویزیون بر کودک باید بتوانیم با ایجاد الگو‌های مناسب، مهارت‌های انتقادی مورد نیاز را برای تبدیل شدن به یک بیننده فعال و آگاه، به آن‌ها آموزش دهیم.
پادکست مرتبط: کودک و تلویزیون و پرورش تفکر نقادانه
تلویزیون منافع بسیاری برای کودکان دارد:
- به دلیل توانایی این رسانه در ایجاد معیار‌های مشترک قدرت‌مند، نسل جوان و نوجوان را قادر می‌سازد که تجارب فرهنگی مشترکی را با هم به اشتراک بگذارند.
- برنامه‌های تلویزیونی می‌توانند به عنوان یک میانجی برای افزایش عادت مطالعه عمل کنند. بدین صورت که بیننده‌ها به سراغ کتاب‌هایی با موضوعات مشابه سینمایی می‌روند و یا آثار نویسنده‌هایی را مطالعه می‌کنند که از کار‌هایشان در برنامه‌های تلویزیونی استفاده شده است.
- تلویزیون می‌تواند به کودکان ارزش‌های مهم و درس‌های زندگی بیاموزد.
- برنامه‌های آموزشی باعث تقویت جامعه‌پذیری و مهارت‌های یادگیری بینندگان می‌شود.
- نسل جوان به کمک اخبار، رویداد‌های جاری و برنامه‌های تاریخی، از فرهنگ‌ها و مردمان نژاد‌های مختلف بیشتر آگاه می‌شوند.
- مستند‌ها می‌توانند کاری کنند که بینندگان نوعی تفکر انتقادی نسبت به جامعه و جهان پرورش دهند.
- تلویزیون نوجوانان را با فیلم‌های کلاسیک و خارجی هالیوودی آشنا می‌کند. آثاری که اگر تلویزیون نمی‌بود، شاید هیچ گاه مردم عادی از آن‌ها باخبر نمی‌شدند.
- برنامه‌های فرهنگی نیز دنیایی از اطلاعات و محتوا‌های مرتبط با موسیقی و هنر را برای بینندگان جوان به ارمغان می‌آورند.
مقاله مرتبط: تاثیر منفی تلویزیون بر کودک خردسال
چگونه یک برنامه مناسب را انتخاب کنیم؟
چگونه می‌توانیم برنامهای را انتخاب کنیم که برای فرزند‌مان مناسب باشد؟ یکی از رویکرد‌های موجود برای این کار، پرسیدن سوال‌های زیر است:
آیا برنامه مورد نظر کودکان را به سوال پرسیدن، استفاده از قوه تخیل و فعال و خلاق بودن ترغیب می‌کند؟
تماشای تلویزیون لزوما فعالیتی منفعل و بدون تحرک نیست و همین تاثیر تلویزیون بر کودک را بیشتر می کند. برنامه‌ها می‌توانند باعث ایجاد پرسش‌های مختلف در ذهن بیننده شوند، کنجکاوی را تحریک کنند و فعالیت‌هایی را طراحی کنند که بعد از تمام شدن برنامه، بتوان انجام داد.
برنامه مورد نظر چگونه جنسیت‌ها و تفاوت‌های فردی را نشان می‌دهد؟
کودکان و نوجوانان باور دارند که برنامه‌های تلویزیونی بازتاب دنیای واقعی است. اینکه بینندگان بخواهند خودشان را از دیگر افرادی که در رسانه‌ها نشان داده می‌شوند، پایین‌تر بدانند (از جنبه‌هایی مانند نژاد، اخلاق، توانایی جسمی و … ) باعث می‌شود که عزت‌نفس و حس ارزشمندی‌شان کمتر شود. همچنین اگر مخاطبان شخصیت‌های تلویزیونی را با خودشان «متفاوت» بپندارند، باعث ایجاد نوعی ادراک تحریف شده از دنیای واقعی می‌شود. نباید تنها به حضور سادة تفاوت‌ها یا شباهت‌ها در برنامه‌ها اکتفا کنیم، بلکه مسئلة مهم این است که این تفاوت‌ها چگونه به تصویر کشیده می‌شوند.
تا چه حد این برنامه‌ها، اهداف تجاری و تبلیغاتی دارند؟
هدف برخی از برنامه کودک‌ها، تبلیغ و کسب درآمد برای برخی از آگهی‌ها یا کسب‌وکار‌های مشابه است. با اینکه غالبا چنین وضعیتی در ظاهر درست به نظر می‌رسد، اما معمولا اهداف و نیات تجاری تا زمانی که یک برنامه به موفقیت نرسیده است، ظهور پیدا نمی‌کنند. زمانی که یک برنامه به مقبولیت عام رسید، حالتی ایجاد می‌شود که منافع تجاری و مالی حاصل از این برنامه، از محتوای برنامه مهم‌تر می‌شود و همین امر نیز به کیفیت آن آسیب می‌زند.
موضوعات و دغدغه‌های رایج این برنامه‌ها چیست؟
چند قسمت ابتدایی یک برنامه را تماشا کنید تا بفهمید که موضوعات محوری آن چه چیز‌هایی هستند. چه خصوصیاتی به صورت‌های منفی و مثبت به تصویر کشیده شده‌اند؟ به کدام رفتار‌ها و فعالیت‌ها پاداش داده می‌شود و کدام رفتار‌ها باعث مجازات و تنبیه می‌شوند؟ از دیدگاه برنامه چه چیزی مهم، با ارزش یا خواستنی است؟
این برنامه‌ها چه تاثیرات احساسی و هیجانی بر روی کودکان خواهد داشت؟
باید توجه داشته باشیم که معمولا واکنش‌های هیجانی کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد. ممکن است برخی از عناصر داستانی برنامه، مانند یک تعارض ساده میان دو شخصیت یا به خطر افتادن جان فردی، برای ما بزرگسالان عادی باشد. اما همین درگیری‌ها می‌توانند تاثیرات عمیقی بر بینندگان خردسال بگذارند. همچنین در نظر داشته باشید که کودکان با یکدیگر فرق می‌کنند: تصور نکنید که چون خودتان در کودکی برنامهای را تماشا کرده و لذت برده‌اید، یا اینکه هم‌کلاسی‌ها یا خواهر و برادر‌های کودک‌تان از برنامه خوششان آمده است، پس لزوما فرزندتان هم باید بدون هیچ مشکلی آن را تماشا کند.
منبع: مدیا اسمارت
پاسخ‌ها