مهارت جستجو و اعتبارسنجی اطلاعات در اینترنت

چطور مهارت جستجو و اعتبارسنجی اطلاعات در اینترنت را به دانش آموزان یاد دهیم؟ برای پاسخ به این سوال این مقاله را بخوانید.

معلم ها معمولا می دانند که اینترنت گنجینه ای از دانش است و در این مورد شک نمی کنند که به دانش آموزان بگویند از آن برای پژوهش استفاده کنند. بر اساس تحقیقات، 77 درصد معلم ها تکالیفی به بچه ها می دهند که بخشی از آن استفاده از اینترنت است. متاسفانه، برنامه درسی مدارس به ندرت درسی را در نظر می گیرد که به دانش آموزان مهارت جستجو و اعتبارسنجی اطلاعات در اینترنت را یاد دهد به همین دلیل است که معلم ها و والدین می بایست یاد بگیرند کودکان را در مورد نحوه‌ی استفاده از اینترنت در تکالیف مدرسه، راهنمایی کنند.

یافتن اطلاعات

ما اغلب فکر می کنیم که انجام تحقیق در فضای آنلاین راحت است؛ چرا که فضای وب سرشار از اطلاعات است. اما مشکل این جاست که ما می خواهیم دقیقا در مورد موضوع پژوهش مان مطالبی در میان هزاران لینک مرتبط بیابیم. به همین دلیل است که یادگرفتن تکنیک های جستجو ضروری است.

خُب! قدم نخست این است که با موتور جستجو شروع کنیم. بر اساس تحقیقات 72 درصد همه تحقیقات آنلاین از طریق موتور جستجوی گوگل بوده است. در ادامه به شما می گوییم که چطور از گوگل و دیگر موتورهای جستجو به خوبی استفاده کنید تا نتایج خوبی بگیرید.

از بیش از یک موتور جستجو استفاده کنید

نکته‌ی مهمی که وجود دارد این است که باید کودکان را تشویق کنیم تا از بیش از یک موتور جستجو استفاده کنند؛ چراکه هر کدام از آن‌ها فقط می تواند 16 درصد کل محتوای اینترنت را جستجو کند (در حقیقت، همه ی موتورهای جستجو تنها 50 درصد کل محتوای اینترنت را می توانند جستجو کنند). همچنین هر کدام از موتورهای جستجو روش و معیارهای خودشان را برای جستجو و طبقه بندی اطلاعات دارند.

قدم بعدی این است که کلیدواژه هایی برای جستجو انتخاب کنیم. بیشتر کاربران بین یک تا دو کلمه کلیدی برای هر پژوهش استفاده می کنند که کافی نیست. بین 6 تا 8 کلمه کلیدی نتیجه‌ی خیلی بهتری به شما می دهد. از افعال استفاده نکنید و از کلمات تنها زمانی استفاده کنید که منظور شما را بهتر بیان کند. به عنوان مثال اگر می خواهید درباره یک نوع خاصی از پنیر بدانید، فقط کلمه پنیر را جستجو نکنید؛ بلکه نوع پنیر را هم بنویسید. همچنین زمانی‌که می خواهید موتور جستجو دقیقا همان کلمه مورد نظر شما را کنار هم پیدا کند، از علامت “نقل قول” استفاده کنید.

یاد بگیرید چگونه یک جستجوی دقیق انجام دهید

برای اینکه جستجوی دقیق و به دردبخوری داشته باشید از بخش جستجوی پیشرفته که اکثر موتورهای جستجو دارند، غافل نشوید. این بخش به طور اتوماتیک دستورات بولین را بدون اینکه آن‌ها را دستی اجرا کنید، برای شما اجرا می کند. درباره دستورات بولین در این اینجا بخوانید.

اعتبارسنجی اطلاعات

چطور می توانید بفهمید که اطلاعاتی که در فضای آنلاین پیدا کرده اید قابل اعتماد و درست هستند؟ به عبارت بهتر چطور اعتبارسنجی کنید؟

نخستین قانونی که باید به کودکان زمانی که در فضای آنلاین در جستجوی اطلاعات هستند یاد بدهید این است که همیشه به اطلاعات مشکوک باشند و فرمول چه کسی، چه چیزی، کجا، چه زمانی، چرا و چگونه را اجرا کنند.

برای مثال:

چه کسی منبع اطلاعات است (مهم‌ترین قدم این است که بفهمیم چه کسی اطلاعات را در فضای آنلاین گذاشته است.)
شما چه محتوایی را دریافت می کنید؟ (آیا اطلاعات سوگیرانه هستند؟)
اطلاعات را از کجا به دست آورده اید؟ (آدرس وبسایت خیلی چیزها به شما می گوید)
چه زمانی وبسایت درست شده است؟ (آیا شما جدیدترین اطلاعات را می خواهید یا اطلاعات قدیمی تر؟)
چرا شما از آن وبسایت استفاده می کنید؟ (شاید از جاهای بهتری بتوانید اطلاعاتی را که می خواهید پیدا کنید، مثل کتاب ها)
چگونه می توانید بفهمید که اطلاعاتی که به دست آورده اید، درست است؟ (اطلاعات را با دیگر منابع چک کنید)

استفاده از ویکی پدیا

معمولا بچه ها ویکی پدیا را به عنوان اولین منبع خود در کلاس برای جستجو استفاده می کنند. ویکی پدیا یک کار جمعی بلندپروازانه است: محتوای آن مستقیما به وسیله‌ی کاربران به صورت ساده و سریع تولید و منتشر می شود (کلمه ویکی یک کلمه هاوایی به معنی سریع است). مقالات توسط افرادی در سراسر جهان است که داوطلبانه زمان و تخصص خود را به آن اختصاص می دهند: هر کسی می تواند در این وبسایت بنویسد و مقالات را ویرایش کند.

دقیقا همین ویژگی ویکی پدیا است که آن را با این سوال مواجه می کند که چگونه می توانیم به محتوایی اعتماد کنیم که هر کسی می تواند آن را بنویسد یا ویرایش کند؟ اما ویکی پدیا تمام تلاشش را می کند تا درستی محتوا را از طریق دادن اختیار به کاربران برای به چالش کشیدن اطلاعاتی که فکر می کنند اشتباه یا گمراه کننده هستند، کنترل کند.

برای کودکان ویکی پدیا می تواند شروع خوبی برای جمع آوری اطلاعات باشد؛ با این حال چون هر کسی می تواند در آنجا چیزی بنویسد، دانش آموزان نیاز است تا منابع را چک کنند. همیشه از روش مثلثی که سه منبع را چک می کند، استفاده کنید. همچنین کودکان می بایست علامت هایی را یاد بگیرند که نشان می دهد یک مقاله ویکی پدیا ممکن است کاملا قابل اتکا نباشد. مانند کلمه clean up banner یا کلمه “تمیزکاری” که نقص در قابل اتکا بودن مقاله را نشان می دهد.

کلید استفاده از ویکی پدیا آشنایی با سیستم رتبه بندی مقالات آن است که به شما نشان می دهد یک مقاله در آن چقدر قابل اتکا و قابل اعتماد است. در هر صفحه یک بخش “بحث” هم وجود دارد که در آن تمام انتقاداتی که به متن از نظر قابل اتکا بودن وجود دارد، توسط کاربران نوشته شده است.

نسل کپی پیست

برخی از روزنامه نگاران نسل جدید را به عنوان نسل کپی پیست نامگذاری کرده اند. شوخی که چندان هم خنده دار نیست و بیشتر افترا آمیز است؛ چرا که به معنی نگاه به این نسل به عنوان دزدان ادبی است. کپی پیست مقالات بدون ذکر منبع به عنوان نوعی کلاهبرداری شناخته می شود و مدارس و دانشگاه ها تلاش می کنند با آن مقابله کنند.

بسیار مهم است که به کودکان از همان کودکی یاد دهیم که اگر کپی پیست می کنند یا از تصویری استفاده می کنند، بنویسند که آن را از کجا آورده اند. این فقط یک سبک رفتاری نیست، بلکه نشان دهنده‌ی درستکار بودن است.

برخی مواقع دزدی ادبی عمدی نیست. کودکان اغلب نمی دانند چگونه منابع را ذکر کنند و ممکن است آن‌ها در تشخیص تفسیر کردن یک متن و دزدی ادبی گیج شوند. برای اینکه بدانید چه زمانی شما در حال سرقت ادبی هستید و چگونه می توانید به محتوای آنلاین ارجاع دهید این مطلب را بخوانید plagiarism.org.

منبع: مدیا اسمارت