آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان (بخش دوم)
برای آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان می توانید از استراتژی هایی که در ادامه می آید در کلاس استفاده کنید و بدین طریق سواد رسانه ای را در درس ها تلفیق کنید.
از دانش‌آموزان بخواهید سوالات کلیدی را در نوشته‌ها و دیگر پروژه‌های خلاقانه‌ی خود به کار گیرند.
از آنها بخواهید تا تکالیف نگارشی خلاقانه، آموزنده و متقاعدکننده‌ی خود (هم در بحث‌های کلاسی و هم در نگارش)، پروژه‌هایی که شامل دیگر انواع شکل ارتباطات است (مثل پوسترها، شهر فرنگ‌ها، ویدیوها، پاورپوینت یا نرم‌افزار Prezi) و رسانه‌هایی که خارج از کلاس ایجاد کرده‌اند (مثل پیامک‌ها یا صفحات شبکه‌های اجتماعی) را با کلاس به اشتراک بگذارند.
مقاله مرتبط: آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان (بخش سوم)
با افزودن سوالات سواد رسانه‌ای به یک رویکرد دانش، چه چیزی، یادگیری سواد رسانه‌ای را در مطالعه‌ی یک موضوع جدید بگنجانید.
- پس از پرسیدن این سوال که شما در مورد این موضوع از قبل چه اطلاعاتی دارید؟ مجدداً این سوالات را بپرسید: این اطلاعات یا ایده‌های خود را از کجا بدست آورده‌اید؟ منابع شما کدام بودند؟ به این ترتیب آنها را تشویق کنید تا پاسخ‌های خود را بیان کنند. اطمینان حاصل کنید که وقتی پاسخ‌ها شامل رسانه است آنها را یادداشت کنید و در مورد نقش رسانه‌ی عمومی در تاثیرگذاری روی باورهای ما و آنچه که می‌دانیم بحث کنید.
- پس از پرسیدن این سوال که: در مورد این موضوع چه چیزی را می‌خواهیم بدانیم؟ مجدداً این پرسش را مطرح کنید که: از چه منابع موثقی می‌توانیم در مورد این موضوع اطلاعاتی کسب کنیم تا بتوانیم به سوالات مربوط به آن پاسخ دهیم؟
انواع مختلف منابع را جستجو کرده، مزایای یادگیری از طریق آنها را بحث کنید. چه مواقعی یک فرد می‌تواند مفیدتر از یک منبع رسانه‌ای باشد، یا یک منبع سمعی‌بصری یا پایگاه وب می‌تواند منبع بهتری از یک منبع مبتنی بر متن باشد (مثلاً به دلیل رواج بیشتری داشتن، اهمیت مشخصات بصری، یا توانایی نمایش یک عمل)؟
در مورد مکان و نحوه‌ی یافتن بهترین منابع برای کنکاش دانش‌آموزان یک برنامه‌ی مدون اطلاعاتی را با دانش‌آموزان توسعه دهید.
- پس از پرسیدن این سوال که در مورد این موضوع چه چیزهایی یاد گرفتیم؟ این سوال را بپرسید: کدام منابع در راستای موضوع مورد بحث مفیدتر و معتبرتر بودند؟
به عنوان یک کلاس، در مورد مفید بودن منابع مختلفی که استفاده کرده‌اید و مزایا و محدودیت هر کدام نظر دهید.
از دانش‌آموزان (یا کل کلاس) بخواهید تا یک “جعبه‌ابزار سواد رسانه‌ای” را توسعه دهند.
- این شامل چارچوب‌ها، عبارات و اصطلاحات، مفاهیم و منابعی خواهد بود که به آنها در پیشبرد فرایند پرسش سوال در مورد پیام‌های رسانه‌ای کمک خواهد کرد. این به احتمال زیاد شامل شبکه‌های سوالات کلیدی (هم برای تحلیل و هم تولید) و نیز چارچوب‌هایی چون مفاهیم کلیدی در مورد پیام‌های رسانه‌ای خواهد بود. همچنین محتمل است که شامل معیارهایی برای قضاوت اعتبار اطلاعات در انواع مختلف پرونده‌های رسانه‌ای (شامل وبسایت‌ها)، عبارات و مفاهیم فراگرفته شده به عنوان بخشی از درس‌های سواد رسانه‌ا باشد. این جعبه‌ابزار می‌تواند به صورت فیزیکی (مثل یک دفترچه یادداشت که در آن دانش‌آموزان نوشته‌های مرتبط و یا نموداری از سوالات کلیدی نصب شده روی دیوار کلاس) و یا به صورت انتزاعی باشد. آموزگاران می‌توانند ایده‌ی جعبه‌ابزار را به عنوان بخشی از تکلیف به دانش‌آموزان محول کنند (مثل استفاده از حداقل سه مفهوم یا سوال مربوط به سواد رسانه‌ای در جعبه‌ابزار خود، ارزیابی ادعاهای مطرح شده در صحبت‌های رئیس جمهور در مورد انرژی هسته‌ای.)
در مورد مزایا و معایب شکل‌های مختلف ارتباطاتی که دانش‌آموزان برای ارائه‌ی کار خود ممکن است استفاده کنند بحث کنید.
- چه مواقعی استفاده از ویدئو یا پاورپوینت می‌تواند بهترین حالت برای انتقال اطلاعات باشد، و چه مواقعی یک مقاله‌ی نگارشی می‌تواند گزینه‌ی بهتری باشد؟ چه موقعی گنجاندن عناصر بصری مهم است و چه موقع غیرضروری است؟ چه موقع یک نمایش شخصی (حضوری و چهره به چهره) نسبت به نمایش ارائه شده از طریق رسانه برتری دارد؟ چه موقع حالت متن یا صحبت موثر است و چه موقع کاربردی ندارد و نامناسب است؟ چگونه تعدا مخاطبان، موضوع ارائه، و نیاز به استفاده از نقل قول‌های واضح روی آن تصمیات تاثیرگذار است؟
از کلاس بخواهید تا به صورت جمعی ارائه های خود را که در آنها از تصویر، فیلم یا پاورپویینت استفده شده است نقد کنند.
- نقش رنگ‌ها و فونت‌های مختلف چیست؟ آیا متن واضح و قابل خواندن بود؟ آیا محتوای چاپی خیلی زیاد (یا خیلی کم) بود؟ آیا استفاده‌ی بیشتر از تصاویر بصری یا لینک‌های ویدئویی می‌توانست بیشتر به فقم مطلب کمک کند؟ آیا عناصر بصری‌ای وجود داشت که از پیام اصلی دور شده باشد؟ اطلاعات ارائه‌شده در جداول و یا نمودارها مفید بودند و دارای برچسب‌گذاری صحیح و مناسب برای دسته‌بندی و نامگذاری محورها بودند؟ به چه شکل دیگر می‌شد ارائه را بهبود بخشید؟
این فرصت را به دانش‌آموزان بدهید که با افراد بیرون از محیط مدرسه از طریق وجوه جدید رسانه ارتباط برقرار کرده و همکاری کنند.
- دانش‌آموزان را تشویق کنید تا کارشناسانی مرتبط با موضوع بیابند یعنی کسانی که بتوانند با آنها مصاحبه کرده و در مورد مسائلی به عنوان بخشی از کنکاش موضوع مدنظر بحث و گفتگو کنند. شیوه‌هایی را بیابید که به کمک آنها دانش‌آموزان با دانش‌آموزان سایر مدارس یا حتی سایر کشورها تعامل و همکاری داشته باشند تا درک خود از تفاوت‌های نقطه نظرات و فرهنگی را عمیق بخشند. به دانش‌آموزان کمک کنید تا راهبردهایی برای ارزیابی اعتبار این منابع توسعه دهند از جمله اوقاتی که پذیرش یک منبع به عنوان نماینده‌ی گروه بزرگی از مردم معقول باشد و یا زمانی که آنها باید به دنبال نگرش‌های گوناگون و متنوع باشند. در مورد آداب شبکه[1] بحث کرده و از دانش‌آموزان بخواهید تا اصول و دستورالعمل‌های برقراری ارتباط محترمانه در شبکه های اجتماعی و با استفاده از پیام رسان رها به اشتراک گذشته و منعکس کنند.
از یک چارچوب نمره‌دهی بازی ویدئویی برای فعالیت‌های شامل تصمیم‌گیری استفاده کنید.
- از دانش‌آموزان بخواهید تا به انتخاب‌های مختلف نمره دهند (مثلاً، برای حفظ تنوع زیستی در یک منطقه‌ی خاص بهترین کارها کدام‌اند و یا کدام انتخاب‌های میان‌وعده‌ای مغذی‌ترین است). درست همانند بازی‌ها، بهترین انتخاب‌ها بیشترین نمره‌ها را پاداش خواهند گرفت. وقتی دانش‌آموزان بین نمره‌دهی و ارزش‌ها ارتباط برقرار کردند آنگاه درگیر کردن آنها در تحلیل ارزش‌های بیان شده در بازی‌های ویدئویی موردعلاقه‌ی آنها کار آسانی خواهد بود.
مقاله مرتبط: آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان (بخش اول)
[1] Netiquette = network + etiquette
منبع: مدیا اسمارت
پاسخ‌ها