آموزش سواد رسانه ای به پیش دبستانی ها از طریق فیلم
یکی از راههای آموزش سواد رسانه ای به پیش دبستانی ها از طریق فیلم و تلویزیون است. در این مقاله چگونگی اجرای آن را شرح داده ایم.
کودکان ۵ تا ۷ ساله
گاهی‌اوقات به قدری حواسمان به چیز‌هایی مانند چت کردن، نرم‌افزار‌ها، رسانه‌های اجتماعی، بازی‌ها و … معطوف می‌شود که فراموش می‌کنیم چیز‌هایی مانند برنامه‌های تلوزیونی و فیلم‌ها می‌توانند در کودکان تاثیر زیادی بگذارند. چه در هنگامِ تماشایِ فیلمی کنار هم باشید، یا اینکه خودشان به تنهایی با دستگاه‌های الکترونیکیِ شخصی‌شان به تماشا نشسته باشند، باز هم کودکان تاثیر زیادی از این رسانه‌ها می‌پذیرند. پیامی که این رسانه‌ها از طریق محتوا‌هایشان منتقل می‌کنند، تاثیر زیادی در گرایش‌ها و رفتار‌هایشان دارد. اما می‌دانید که چه چیزی دیگری هست که همین تاثیر بسیار زیاد را روی افکار و رفتار کودکان دارد؟ والدین.
مقاله مرتبط: چگونه آموزش سواد رسانه‌ای در پیش‌دبستان را شروع کنیم؟
به نظر می‌رسد که ایده‌ی آموزش سواد رسانه‌ای با ماهیت سرگرم‌کننده‌ی برنامه‌های تلوزیونی و فیلم‌ها سازگار نیست. اما زمانی که کودکان به محتوا وصل می‌شوند و با آن ارتباط می‌گیرند، مشارکت‌شان افزایش پیدا می‌کند و می‌توانند از طریق صحبت کردن راجع به این محتوا‌ها به مهارت‌های تفکر انتقادی دست پیدا کنند. تمام کاری که باید بکنید این است که کودک‌تان را تشویق کنید راجع به محتوایی که تماشا می‌کنند عمیق‌تر فکر کنند. شاید بخواهید ایده‌های مثبتی را که در برنامهها هستند تقویت کنید، یا اینکه بخواهید دیدگاه‌هایی متفاوت ارائه دهید.
اینکه بخواهیم به کودکان یاد بدهیم که گاهی به جای پذیرفتن شکل ظاهری امور، توقف کرده و تامل کنند، آموزش مهارتی باارزش به حساب می‌آید. اگر کودکان‌تان در گوشی‌ها و تبلت‌هایشان برنامهها را تماشا می‌کنند، به مسائلی مانند صحبت کردن، به اشتراک گذاشتن و نظر‌دهی با دوستان‌شان عادت خواهند کرد. از آنها بخواهید برنامه‌های مورد علاقه‌شان را به شما نشان دهند. از این لحظات استفاده کنید تا ارزش‌ها و نظرات خودتان را به کودک آموزش دهید. در اینجا روش‌هایی برای آموزشِ سواد رسانه‌ای از طریق برنامه‌های تلوزیونی و فیلم‌ها برای تمام سنین آورده‌ایم.
کودکان کم سن و سال
به آنها آموزش دهید تا تبلیغات را درک کنند. کودکان تا سنین نزدیک به ۷ سالگی «قصد اغواگری و قانع‌گریِ» تبلیغات را درک نمی‌کنند (یعنی متوجه نیستند که کسی سعی دارد چیزی به آنها بفروشد). در حقیقت آنها معمولاً از برنامه‌هایی خوششان می‌آید که عروسک یا غذای مورد علاقه‌شان را نشان می‌دهد. کارتان را با آموزش دادن به کودکان در زمینه‌ی درک معنای اصلی تبلیغات شروع کنید. زمانی که تبلیغی شروع می‌شود، این سوالات را بکنید:
- راجع به چه چیزی است؟
- از کجا این را می‌دانی؟
- از چه چیزی راجع به این محتوا خوشت می‌آید؟
- چه چیزی به تو می‌گوید؟
- چه حسی به تو می‌دهد؟
ترویج درس‌هایی که مرتبط با دنیای واقعی‌اند. ارتباطاتی میان اعمال مثبت و زندگی واقعی پیدا کنید. زمانی که صحنه‌ای را می‌بینید که از آن خوشتان می‌آید، می‌توانید بگویید: ««جو» کارِ خوبی کرد که به «سم» کمک کرد».
مطمئن شوید که آنها چیزی را که تماشا می‌کنند، درک می‌کنند. کودکان در سنین پایین همیشه نمی‌توانند متوجه ارتباط محتوا‌های تلوزیونی با دنیای واقعی شوند. ارتباطاتی را که با دنیای واقعی وجود دارد بیان کنید و سوالاتی را مطرح کنید تا بفهمید که آیا کودکان درکی پایه‌ای و عقلانی از آنچه که تماشا می‌کنند، دارند یا خیر.
کودکان در سنین بالاتر
تفکر عمیق‌تر راجع به تبلیغات را تشویق کنید.
زمانی که از شخصیت‌های محبوب کودکان برای فروش محصولی استفاده می‌شود، به کودک اطلاع دهید. از آنها بپرسید که اگر محصولی، برای نمونه با تصویر «باب‌اسفنجی» تولید شود، آیا احتمال دارد که بیشتر به دنبال خریدش باشند.
بپرسید که آیا فکر می‌کنند تبلیغات مرتبط با غذا‌ها راجع به غذا‌های سالم است یا ناسالم. برای حمایت از نظراتشان از آنها نمونه و مثال بخواهید.
از آنها بپرسید که آیا محصولات به همان خوبی که در تبلیغات کار می‌کنند، در دنیای واقعی هم کار خواهند کرد.
راجع به پیامد‌های واقعیِ رفتارِ شخصیت تلوزیونی صحبت کنید. ترویج این شکل از تفکر انتقادی باعث می‌شود آنها از از تکرار یا پذیرش رفتاری که تمام جنبه‌هایش را بررسی نکرده‌اند، اجتناب کنند.
تفکرات کلیشه‌‌ای را در همان آغاز رد کنید. راجع به خصیصه‌های مثبت و غیرکلیشه‌ایِ شخصیت داستان صحبت کنید (پرنسس شجاع است، راننده قطار مهربان است).
راجع به چگونگی ساخت برنامه‌های تلوزیونی و فیلم‌ها گفت‌وگو کنید. می‌توانید راجع به زاویه‌های مختلف دوربین، فنون نوردهی، وسائل صحنه یا حتی کلوز‌آپ و لانگ‌شات نیز حرف بزنید. تمام این صحبت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا بفهمند که روش‌های مختلفی برای بیان داستان، تحریک برای ایجاد یک واکنش و گاهی‌اوقات دست‌کاری ذهنِ بیننده وجود دارد.
منبع: Common Sense Media
پاسخ‌ها