افزایش سواد خبری دانش آموزان
دانش آموزان در طول زندگی خود، خیلی از اطلاعات و دانش خود از دنیا را از طریق گزارش‌های خبری کسب خواهند کرد. به همین دلیل است که باید در مورد افزایش سواد خبری دانش آموزان جدی باشیم. همانطور که توماس جفرسون دویست سال قبل گفت، شهروندان مطلع با کمک یک رسانه‌ی آزاد برای کارکرد یک دموکراسی سالم ضرورت دارد.
اخیراً، گزارش سال 2009 کمیسیون شوالیه[1] چنین گزارش کرد: مطلع‌کردن جوامع: حفظ دموکراسی در عصر دیجیتال، که اهمیت این سواد خبری را تاکید می‌کند، و یکی از توصیه‌های آن این بود که سواد دیجیتالی و رسانه‌ای به عنوان اجزای اساسی برای تحصیل در تمام سطوح با هم یکپارچه شوند. یادگیری نحوه‌ی تجزیه و تحلیل گزارش‌های خبری آشکارا برای کمک به دانشآموزان جهت آمادگی برای تبدیل شدن به شهروند فعال ضروری است.
مقاله مرتبط: طرح درس نوشتن مقاله برای روزنامه
دانش آموزان باید چه چیزهایی را بدانند؟
تا موقعی که دانشآموزان از دبیرستان فارغ شوند، به عنوان کسانی که دارای سواد خبری و رسانه‌ای هستند باید بتوانند اخبار واقعی و نظرخواهی را از هم تمییز دهند و تفاوت‌های روزنامه‌نگارها، صاحبنظران، و مفسران را درک کنند. همچنین، آنها باید:
- بدانند چه چیزی باعث می‌شود یک گزارش خبری قابل اتکا باشد (مثل، تایید حقایق، نمایش شواهد، مرجع‌دهی)؛
- مشکلات ذاتی استفاده از منابع با هویت ناشناس را تشخیص دهند؛
- آگاه باشند که تصاویر را می‌توان به صورت دیجیتالی دستکاری کرد (مثلاً برش داده و از فوتوشاپ استفاده کرد)؛
- شیوه‌هایی را که در آن ویرایش و یا انتخاب محصولات روی پیام‌ها تاثیرگذار هستند بشناسند؛ و
- ارزش این موضوع که به حوادث و افراد اجازه داده شود تا خود واقعی‌شان باشند را درک کنند.
شیوه‌های متعدد اخبار و گزارش که امروزه در اینترنت وجود دارد باعث می‌شود همه‌ی این موارد برای هم دانشآموزان و هم افراد بالغ روز به روز چالش‌برانگیزتر شود. بخصوص، بلاگ‌ها، به جای گزارش‌های خبری به اشتباه گرفته می‌شوند، و فشار فزاینده‌ای وجود دارد که گزارش‌ها فوراً منتشر شوند بدون آنکه زمان لازم و کافی اختصاص داده شود تا اطلاعات کسب شده به تایید برسد یا تاثیر آن اخبار و گزارش‌ها روی افراد بررسی شده باشد.
ماهیت اخبار
برای تعیین نحوه‌ی کمک به دانشآموزان جهت دستیابی به این اهداف به شیوه‌هایی که با مواد درسی اصلی آنها یکپارچه باشد، بهتر است اندکی در مورد اخبار بدانند. بسته به سن دانشآموزان می‌توانید از آنها بخواهید تا این مفاهیم در بحث خبری‌تان ایجاد کنند.
کارکرد اخبار در تعیین اینکه ما به چه چیزی فکر کنیم
رسانه‌های خبری مطمئناً روی تعیین آنچه که ما در مورد آنها فکر می‌کنیم، تاثیرگذارند. اما شاید مهم‌تر از آن این مطلب باشد که رسانه‌های خبری روی مسائلی که ما همواره در حال فکر به آنها هستیم هم تاثیرگذارند. مثل کسی که مسئول دستورکار یک گردهمایی است، رسانه‌های خبری دارای قدرت قابل توجهی در تعیین افراد، حوادث، و موضوعاتی هستند که دارای اهمیت کافی برای در نظر گرفته شدن روزانه را دارند.
معیارهای روزنامه‌نگاری سنتی مثل “چه چیزی بیشترین تاثیر را روی بیشترین تعداد افراد جامعه خواهد داشت؟ اغلب کنار گذاشته شده‌اند و معیارهای جدیدی جایگزین شده‌اند مثل “چه چیزی بهترین تصاویر را دارد؟” یا “برای اینکه بیشترین نسخه‌ی فروش را داشته باشیم از چه موضوعات دراماتیکی استفاده کنیم؟”. برای مثال، یک تیتر خبری چون “مجلس سنا امنیت اجتماعی را بهبود می‌بخشد” نسبت به خبر “نماینده‌ی کنگره در حالی که انگشتان منشی را در هتل تریست لیس می‌زد دستگیر شد” اهمیت بیشتری دارد اما این دومی به احتمال زیاد باعث می‌شود گردش خبری آن در وبسایت‌ها بیشتر از قبلی باشد.
نکته‌ی مهم
یک نکته‌ی مهم در مورد تاثیر اخبار روی دانش ما از جهان این است که ما تمایل داریم باور کنیم هرچه بیشتر بدانیم در واقع کمتر دانسته ایم. هرچه بیشتر در مورد شخصی، مکانی یا موضوعی بدانیم، توانایی ما برای به چالش کشیدن و سوال کردن در مورد آنچه خوانده‌ایم یا شنیده‌ایم بیشتر می‌شود. پس بهتر است بتوانیم بررسی کنیم که آیا یک گزارش مربوط به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم نسبت به گزارشی در مورد مکانی در جهان که در آنجا نبوده‌ایم و یا هیچ‌کسی آنجا را شخصاً ندیده است صحیح‌تر است یا خیر.
به طور معمول بیشترین اخبار در مورد چیزهایی است که غیرمعمول هستند- پس منبع خوبی برای یادگیری در مورد زندگی روزمره در مکان‌های دیگر نیست، هرچند ما اغلب آن را به همان شیوه اختیار می‌کنیم. همچنین، چون رسانه‌های خبری همان داستان‌های غیرمعمول (مثل هجوم کوسه، قتل‌ها و …) را پوشش داده و تکرار می‌کنند، ما فکر می‌کنیم که این حوادث بیش از حالت واقعی آن رخ می‌دهند و به ندرت در مورد حوادث روزانه مطالبی می‌شنویم حتی وقتی این حواث غم‌انگیز باشند (مثلاً، هزاران کودک در سراسر جهان به آب نوشیدنی پاک و یا غذای کافی برای خوردن دسترسی ندارند).
[1] Knight Commission
منبع: مدیا اسمارت
پاسخ‌ها